Hiroshima na de atoombom

Hiroshima

Hiroshima na de atoombom

Aanvankelijk werkte Amerika aan een atoombom omdat gevreesd werd dat nazi-Duitsland aan een kernbom werkte. Dat was ook het geval, maar toen Duitsland op 8 mei 1945 capituleerde had nog geen enkel land een werkend prototype voltooid. Twee maanden later kwamen een uraniumbom (Little Boy) en een plutoniumbom (Fat Man) gereed. Er zou lang zijn nagedacht of deze bommen ook ingezet moesten worden, ondanks de capitulatie van Duitsland. Uiteindelijk besloten de VS de bom tegen Japan te gebruiken met als argument dat een atoombomaanval de oorlog met Japan zou bekorten waardoor onder meer veel Amerikaanse soldatenlevens gespaard zouden blijven. Een samuraj wordt liever gedood in de strijd dan dat hij zich gewonnen geeft. Dit zou een nog jarenlange, bloedige oorlog betekenen met wellicht nog veel meer doden als gevolg.

Als mogelijke doelwitten voor de bom werd aanvankelijk gekozen tussen de steden Yokohama, Hiroshima, Kokura, Niigata en Kioto. Steden die in eerdere bombardementen nog redelijk ontzien werden, maar wel belangrijk waren in de Japanse wapenindustrie. De stad Kioto werd echter geschrapt vanwege de rijkheid aan tempels, wat wij zelf hebben kunnen ervaren.

Uiteindelijk viel de keuze voor de eerste bom op de stad Hiroshima. Dit was ook de enige grote Japanse stad zonder krijgsgevangenenkamp, zodat er geen slachtoffers onder de eigen troepen zouden vallen.

Op 26 juli werd de verklaring van Potsdam uitgegeven. Hierin legden de geallieerden die tegen Japan vochten, vast dat Japan zich onvoorwaardelijk zou moeten overgeven. Is het daar niet toe bereid, dan zou het direct en totaal worden verwoest. Voor de Japanners was een onvoorwaardelijke overgave ondenkbaar, omdat zij vreesden voor de goddelijke positie van de keizer (kokutai). Zonder dat de Japanners het beseften werden de voorbereidingen voor de eerste atoombomaanval in de geschiedenis afgerond.

Op 6 augustus vloog de B-29 bommenwerper Enola Gay van Tinian naar Hiroshima en wierp de bom op 9500 meter hoogte boven de stad af. Op 600 meter hoogte kwam de bom tot ontploffing, waardoor vrijwel direct 78.000 mensen om het leven kwamen door de enorme drukgolf en de intense hitte (4.000 graden) die bij de explosie vrijkwam. Nog Eens 160.000 mensen kwamen om het leven door de gevolgen van stralingsziekte, dat leidde tot leukemie en kanker.

Nu we in Hiroshima zijn en lezen over de voorgeschiedenis, begrijpen we beter waarom de keuze is gemaakt voor het gebruiken van de atoombom. Het is een onmenselijk en wreed wapen, maar het was een keuze tussen twee kwaden.

Onze eerste stop in Hiroshima is de Hiroshima Castle. Dit kasteel werd door de bom geheel verwoest, maar is in 1958 herbouwd d.m.v. een stenen constructie en een houten buitenkant. Dat kennen we van Osaka. Van de buitenkant ziet het kasteel er authentiek uit en is het echt een eyecatcher. Van binnen is het grotendeels beton. Een groot verschil met Osaka is dat er veel minder toeristen zijn.

Iets verderop ligt het Vredesmonument, ook wel de Atoomkoepel genoemd. Het is een van de weinige gebouwen dat gedeeltelijk overeind is blijven staan na de atoombom en dat terwijl het slechts 160 meter van de explosie bevond. Aanvankelijk was het idee om het gebouw af te breken en het verleden daarmee te begraven, maar gelukkig is ervoor gekozen om het te laten staan. In 1996 is de ruïne tot UNESCO Werelderfgoed verklaard.

Om het Vredesmonument is een park waar onder andere een ‘vredesbel’ en een oorlogsmuseum is gevestigd.

Een minder prominente gedenkplaats is de exacte plek waar de bom is ontploft. Je moet er goed naar zoeken, maar een paar straten verderop staat een gedenkplaat. Gewoon aan de straat, zonder groot monument of wat dan ook.

[%